Ergonomie verlaagt het ziekteverzuim

In veel beroepen worden er dagelijks lasten verplaatst en oefenen medewerkers grote krachten uit bij het heffen en tillen.  In de top 3 van beroepsziekten staan aandoeningen aan het bewegingsapparaat of rugklachten. De Welzijnswet van 1996 vermeldt ergonomie expliciet als een van de acht welzijnsdomeinen die aandacht verdienen op het werk.  Echter ergonomie is een aspect dat vaak over het hoofd gezien wordt binnen het risicobeleid van een bedrijf.  Op lange termijn hebben slechte arbeidsomstandigheden of een slecht ontworpen werkpost een grote impact op de fysieke gezondheid van uw medewerkers.

Wat is ergonomie?

Kort gezegd betekent ergonomie de aanpassing van de werkomgeving, werkorganisatie en arbeidsmiddelen aan het menselijk lichaam. De aanpassingen waarborgen de veiligheid, de gezondheid en het welzijn van de mens.  Ze zorgen er ook voor dat je doelmatig en efficiënt kan functioneren. De ergonomie houdt hierbij rekening met de anatomische, fysiologische en psychologische kenmerken van de mens.  Daarnaast is het belangrijk om de juiste werktechnieken en -methoden aan te leren.

Overbelasting wordt vaak onderschat

Fysiek belastende arbeid, langdurig beeldschermwerk, slecht ontworpen machines, repetitieve handelingen …

Bij de risicoanalyse ergonomie kijken we naar de fysieke belasting (rug, nek, pols…) die spieren en gewrichten ondervinden tijdens de arbeid. Fysieke belasting wordt een probleem wanneer overbelasting ontstaat omdat dit kan leiden tot letsels en langdurige arbeidsongeschiktheid.

Risicoanalyse voor ergonomisch werken

De werkgevers is verplicht een risicoanalyse (Codex Art. VIII.3-2) uit te voeren voor elke activiteit die een ergonomisch risico met zich meebrengt. Globaal gaat het bij fysieke belasting om de combinatie van kracht, houding, tempo en duur van de handelingen.  Onderling beïnvloeden deze elkaar.  Zo zal bij repetitief werk (kenmerkend hoog tempo) aan een lopende band, de ergonomie en organisatie van de werkplek, de werkhouding beïnvloeden. Er zijn voor fysieke belasting verschillende invalshoeken en methodieken om deze in kaart te brengen.  De keuze hangt af van de behoefte aan details en van de variatie in de manuele handelingen.

4 safe helpt bij het analyseren op basis van observaties van de werkposten. Na het bekijken van de resultaten doen wij voorstellen tot verbetering, werken we preventieve acties uit.  Daarnaast worden opleiding en instructies voorzien voor de medewerkers.

Risicobeheersing – bekijk het hele plaatje

Ergonomische problemen preventief vermijden of ten gronde aanpakken vertrekt van het in kaart brengen van alle aspecten die belastend zijn. Kleine of acute problemen kunnen met een snelle interventie worden verholpen. Meer ingrijpende aanpassingen gebeuren best projectmatig.  Goed communiceren en opleiden is nodig voor maximaal rendement.  Denk ook toekomstgericht na over oplossingen.

• De ontwerpfase: je gaat verbouwen of richt nieuwe kantoren in? Zodra uw eerste plannen op tafel liggen, leg je deze best voor aan de preventieadviseur – ergonoom om jullie met raad en daad bij te staan. Een productielijn aanpassen op papier kost een fractie van wat een ombouw later kost, eenmaal de werkplek operationeel is.
• Aanpakken aan de bron: voorzien van hulpmiddelen en karretjes.
• De blootstelling verminderen door afwisseling met andere taken, rustpauzes respecteren.
• Als het niet anders kan, persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s). Bij manueel hanteren van lasten is het exoskelet hier een voorbeeld van.

Actief en passief exoskelet

Een exoskelet is een draagbare, externe structuur op het lichaam die de kracht van de mens versterkt. Dit combineert de kracht van een robot met de flexibiliteit en creativiteit van de mens.  Een actief exoskelet werkt met aandrijving die kracht levert in een gewricht. Passieve systemen gebruiken materialen, veren en dempers om energie op te slaan, die vervolgens wordt vrijgegeven tijdens de beweging.

Samen zoeken naar de beste oplossing

Zeker in industriële omgevingen is overleg en onderzoek nodig om tot de beste ergonomische oplossingen te komen. De ervaring en input van operatoren, onderhoud en machineontwerpers zijn cruciale succesfactoren. Bespreking met het management is essentieel om de haalbaarheid van de adviezen te toetsen, de prioriteiten te bepalen en zo de stap van advies naar oplossing te zetten.

Denk toekomstgericht

Ergonomie is dus meer dan de aankoop van ergonomisch kantoormeubilair. Het heeft ook te maken met de inrichting van de werkplek, rug- en spierklachten, het juist hanteren van zware lasten, automatisering… Immers een logisch, ergonomisch werkorganisatie zal de mentale belasting van uw medewerkers gunstig beïnvloeden. Ergonomie raakt hier aan het domein van de psychosociale aspecten.