In de Haven van Antwerpen zijn eind februari opnieuw twee dokwerkers omgekomen. Het ging om buizen van liefst een ton zwaar die bij het uitladen van het schip in het ruim plots begonnen te schuiven. Twee havenarbeiders, twee veertigers, raakten bedolven en waren kansloos. Eind januari kwamen al twee havenarbeiders om het leven in de Antwerpse haven. (De morgen 28/02/2012)

We kennen allemaal gebeurtenissen uit het leven die ons flink door elkaar schudden: zoals een ernstig arbeidsongeval, overlijden, brand, overval, seksueel misbruik, aardbeving… Dat veroorzaakt heel wat sociaal en psychisch leed bij familie en collega’s van het slachtoffer. Posttraumatische begeleiding kan een grote hulp betekenen voor de collega’s, de familieleden en de bedrijfsleiding van het slachtoffer.

Uw medewerkers reageren allemaal op hun eigen manier op schokkende gebeurtenissen. Het feit dat mensen een onaangename gebeurtenis steeds herbeleven wijst op posttraumatische stress. Sommigen zijn na een tijdje vanzelf weer de oude, maar veel anderen hebben last van nachtmerries of herbeleven de emoties terug bij het horen of zien van gelijkaardige prikkels (vb vuurwerkknal). Nog anderen verliezen sociale vaardigheden, zijn prikkelbaar of blijven ziek thuis. Al die posttraumatische stresssymptomen (PTSS) hebben een stevige impact op werk- en privéleven. En vragen om aangepaste begeleiding.  Het is niet iets om je voor te schamen of om te verbergen.

Niet afwachten 

Leven met een posttraumatische stress betekent veel pijn, zodat normaal functioneren moeilijk is. Daardoor kunnen mensen problemen krijgen in hun relaties of op het werk en in een isolement terecht komen. Ook kunnen ze hun toevlucht nemen tot alcohol of drugs. Als het verwerken van de traumatische ervaring niet lukt, wacht dan niet met hulp zoeken. Hoe sneller u hulp zoekt, hoe beter de klachten te behandelen zijn. Ook contact met lotgenoten kan veel steun en hulp bieden.

Tips voor het slachtoffer van een traumatische ervaring

  • Gun uzelf veel tijd en rust.
  • Laat langzaam tot u doordringen wat er gebeurd is. Dat doet misschien pijn, maar zo kan die pijn slijten.
  • Het helpt om alles op te schrijven wat er gebeurd is met alle bijbehorende gedachten en gevoelens.
  • Doe u niet sterker voor dan u bent Praat over wat u is overkomen. Dit is van groot belang voor het verwerkingsproces. Vrienden en familie zullen het vaak moeilijk vinden om over de gebeurtenis te beginnen, maar dat betekent niet dat ze er niets over willen horen. Geef ook aan wanneer u wel en geen behoefte heeft om te praten. En denk niet te snel dat mensen u toch niet begrijpen.
  • Zoek steun bij mensen bij wie u zich veilig en vertrouwd voelt of bij lotgenoten.
  • Pak beetje bij beetje de vertrouwde dagelijkse routine weer op. Probeer ook met anderen te praten over wat er in hun leven gebeurt. Houd een normaal dagritme aan en eet gezond.
  • Zoek afleiding, doe ontspanningsoefeningen of ga sporten, fietsen of wandelen. Neem ook tijd om ‘leuke’ dingen te doen.
  • Zorg ervoor dat u goed ademhaalt. Als u van slag bent, sluit dan even de ogen, haal diep en langzaam adem tot u gekalmeerd bent.
  • Neem, als u nog niet hersteld bent van het trauma, geen belangrijke beslissingen in uw leven. Stel dat uit.
  • Beperk het gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen en minimaliseer het gebruik van alcohol en drugs.
  • Het kan voorkomen dat journalisten u benaderen voor uw verhaal. Denk dan goed na of en hoe u uw verhaal kwijt wil (dus op uw voorwaarden).
  • Bedenk dat u niet de enige bent die met een PTSS kampt. Jaarlijks zijn er ruim 300.000 mensen die last hebben van een trauma. En veel te weinig mensen zoeken hiervoor hulp, waardoor ze onnodig lang lijden.

Tips voor de omgeving van een getraumatiseerde iemand 

  • Blijf luisteren naar iemand, ook al hebt u het verhaal al zo vaak gehoord. Het is belangrijk dat iemand zich uit en zich ook gehoord voelt.
  • Het kan zijn dat iemand schuldgevoelens heeft (had ik maar …., dan was ik niet….). Praat die niet weg. Neem ze serieus. Dat soort gevoelens kunnen mensen ook helpen grip te krijgen op wat er gebeurd is.
  • Houd er rekening mee dat de gebeurtenis nog maanden kan nawerken en denk niet te snel dat iemand er nu wel overheen zal zijn.
  • Wees voorzichtig met grapjes en adviezen als ´probeer het maar snel te vergeten´.
  • Vraag het slachtoffer hoe u hem of haar kunt steunen, zodat hij of zij dit zelf kan bepalen. Neem de persoon in kwestie niet teveel uit handen, zodat hij of zij het gevoel terugkrijgt zelf controle over zijn leven te hebben.
  • Zoek meer informatie over de posttraumatische stress op het internet of de bibliotheek.
  • Zoek zelf steun als het u teveel wordt.

Waar kan ik hulp vinden

  • In eerste plaats kan u terecht bij de bedrijfsarts of uw huisarts
  • De preventieadviseur psychosociale aspecten van De externe dienst voor preventie en bescherming op het werk waar uw bedrijf is bij aangesloten
  • Bij het IVP / POBOS kan u ook terecht voor traumazorg. U kan hen gratis bellen op 0800/11 0 11 of hun website bezoeken: www.elfnulelf.be
  • Het Rode Kruis, dienst: dringende sociale interventie
  • Ga ook eens luisteren bij uw verzekeraar. Zij bieden vaak ook ondersteuning bij crisisinterventies. Voorbeeld: www.posaction.be